Hoe eerlijk moet je zijn?

Als partner, vriend(in), collega of begeleider is het vaak verleidelijk om lief te zijn voor anderen. Om hun gevoelens te sparen. 

Wie wil nu die boeman zijn die de verzachtende, geparfumeerde sluiers van Illusie wegrukt om de vaak donkere, onaangename waarheid bloot te stellen?

In het geval van partner, vriend(in) of collega is dat zeker te begrijpen: niemand heeft jou aangeduid om zo bot en hard te zijn – want dat is vaak de enige manier dat je een ongewilde boodschap gehoord laat worden. Zelfs al kan je stellen dat de allerbeste van bovenstaande dat wel doen.

Maar als begeleider is dat volgens mij zéker jouw taak. Mensen komen niet voor een leuke relatie, ze komen voor verandering. En maar al te vaak is dat enkel mogelijk wanneer mensen kijken naar wat er werkelijk aan de hand is.

‘Ik kan wel veranderen hoor, ik weet gewoon niet wat.’ – Bullshit, je weet heel goed wat maar je durft niet.

‘Eigenlijk valt het wel mee hoor, ik houd het wel nog even vol.’ – Bullshit, je bent het kotsbeu en je laat telkens weer over je grenzen gaan.

‘Ik kan daar toch niet aan doen…’ – Bullshit, jij draagt mee verantwoordelijkheid voor deze situatie.

Niet dat we dat zo rauw moeten zeggen – maar we voelen het wel aan en laten onze klant niet zomaar wegkomen met een flauw excuus.

Ik heb het zeker niet over ongevoelige botheid, onbeleefdheid of iemand kwetsbaarheden publiekelijk aan de kaak stellen. Wat bepaalt of eerlijkheid een goed idee is? De dosis, het moment waarop je ze aanbrengt. Al zullen velen die met een harde waarheid geconfronteerd worden in eerste instantie niet gediend zijn met het moment of de dosis – dat is net waarom het zo krachtig is, dat het niet in je kraam past en dat het je dwingt anders te denken, voelen en handelen.

Dus het werkelijke criterium is voor mij wat de impact achteraf is. Komt er een doorbraak? Ik heb al tientallen mensen gehad die bij mij kwamen en zeiden: ‘Ik ben zo kwáád geweest op jou! Maar je had gelijk, en nu het gezakt is ben ik dankbaar dat je dat met mij gedaan hebt. Niemand anders in mijn omgeving durfde het mij zeggen.’

Ik bereid eerlijkheid wel voor: ik kondig het aan, zorg voor een context, en vraag achteraf wat iemand daarmee kan. Ik bouw het op tijdens de sessie of over gesprekken heen. Het eerste gesprek met iemand geef ik nog ruimte. Dan begin ik langzaam het net te spannen, de excuses aan te kaarten, de uitvluchten kritisch te bevragen. Tot er geen andere optie meer is om te kijken naar de essentie.

Hoe eerlijk ben jij als partner, vriend(in), collega en/of begeleider? 

Hoe pak jij het aan op het vlak van voorbereiding en dosis?